Στην προκαταρκτική κατανομή των κονδυλίων του νέου ΕΣΠΑ, δηλαδή της Προγραμματικής Περιόδου 2021 – 2027 ανά Στόχο Πολιτικής και ανά τομεακό και επιχειρησιακό πρόγραμμα (ΠΕΠ) προχώρησε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς από το νέο έτος, αρχίζει η υλοποίησή του.

Τα προερχόμενα από την κοινότητα κονδύλια ανέρχονται στα 21.178. 951.376 ευρώ, ενώ με την εθνική συνεισφορά των 5.564.333.462 ευρώ, ο τελικός λογαριασμός του νέου ΕΣΠΑ διαμορφώνεται στα 26.743.284.838 ευρώ. Στο ποσό, δεν περιλαμβάνονται οι πόροι του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πλην των πέντε βασικών Στόχων Πολιτικής (Σ.Π.) στους οποίους είναι δομημένη η νέα προγραμματική περίοδος, περιλαμβάνεται και ένας ακόμη. Ο ειδικός στόχος του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), το οποίο αφορά κυρίως τη Δυτική Μακεδονία και το νομό Τριπόλεως στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης. Ξεχωριστός Σ.Π. είναι και η Τεχνική Βοήθεια.

Η κατανομή ανά Σ.Π. έχει γίνει για τα κοινοτικά κονδύλια, ενώ η εθνική συμμετοχή έχει επιμεριστεί ανά τομεακό και επιχειρησιακό πρόγραμμα. Στην τρέχουσα κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων, «κερδισμένος» είναι ο Σ.Π.4 ο οποίος αφορά την απασχόληση, την εκπαίδευση και την κοινωνική προστασία

Πόσα λαμβάνει ο κάθε Σ.Π.

Σ.Π.1

Ο πρώτος Στόχος Πολιτικής (ΣΠ1) που αφορά στην ανταγωνιστική οικονομία και την ψηφιακή μετάβαση προγραμματίζεται να λάβει 4,059 δισ. ευρώ κοινοτικής συνδρομής.

Σύμφωνα με το σχεδιασμό, τα προγράμματα που θα συνδέονται με τον ΣΠ1 θα πρέπει να σχετίζονται με τη διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, την προσαρμογή της ελληνικής βιομηχανίας στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον, τη δημιουργία αξίας σε όλα τα πεδία του επιχειρείν, την ενδυνάμωση της καινοτομικής ικανότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στη διεύρυνση του εύρους των χρηματοδοτικών εργαλείων με τη δημιουργία ενός θεσμικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επιχειρήσεις, τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, κ.ο.κ.

Σ.Π.2

Ο ΣΠ2 αφορά δράσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον, την ενέργεια και την πολιτική προστασία θα λάβει 4,995 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά θα κατευθυνθούν στην πράσινη οικονομία μέσω της προώθησης της δίκαιης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων.

Σ.Π.3

Ο ΣΠ3 που αφορά τους ευρύτερους τομείς των μεταφορών και των ευρυζωνικών δικτύων θα λάβει 2,220 δισ. ευρώ.

Τα κεφάλαια του συγκεκριμένου στόχου, θα διατεθούν για την ανάπτυξη ενός ασφαλούς, συνεκτικού και διαλειτουργικού συστήματος σιδηροδρομικών μεταφορών υψηλής ποιότητας, στην εξασφάλιση προσβασιμότητας και στη βέλτιστη χρήση των αυτοκινητοδρόμων, των θαλάσσιων λιμένων και των αεροδρομίων της Ελλάδας με την κατασκευή τμημάτων και συνδέσεων που απουσιάζουν από το δίκτυο.

Επίσης, έμφαση θα δοθεί στην προώθηση σειράς μεσοπρόθεσμων πρωτοβουλιών και δράσεων οι οποίες στοχεύουν στη δημιουργία ενός σύγχρονου ψηφιακού περιβάλλοντος τόσο για τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις της χώρας, με την υλοποίηση επενδύσεων σε ταχέα και υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα, σε ανοιχτά ασύρματα δίκτυα για την πρόσβαση όλων στο διαδίκτυο, καθώς και με την ανάπτυξη σύγχρονων δικτυακών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων οπτικών ινών και των δικτύων 5G.

Σ.Π.4

Ο ΣΠ4 ο οποίος αφορά τους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας θα λάβει 6,327 δισ. ευρώ.

Τα κεφάλαια θα διατεθούν για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών και η ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας (ιδίως γυναικών, νέων και μακροχρόνιων ανέργων) και η κοινωνική σύγκλιση, η ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, η κατάρτιση και στη διά βίου μάθηση, η κοινωνική προστασία και η ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, η αντιμετώπιση της υλικής στέρησης και ο συστημικός εκσυγχρονισμό των αντίστοιχων θεσμών.

Παράλληλα, ο συγκεκριμένος στόχος πολιτικής θα επικεντρωθεί στην εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων που αφορούν μεταξύ άλλων τη στέγαση και τις κοινωνικές υπηρεσίες και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης.

Σ.Π.5

Ο ΣΠ5, που αφορά τις ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις και την αστική ανάπτυξη θα λάβει 1,145 δισ. ευρώ. Στο συγκεκριμένο στόχο θα δοθεί προτεραιότητα στην ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, με έμφαση στη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του τουρισμού, κ.ο.κ.

Ειδικός Στόχος ΤΔΜ

Ο ειδικός στόχος ΤΔΜ που αφορά την «απεξάρτηση» από τα ορυκτά καύσιμα θα εισπράξει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ποσό των 1,320 δισ. ευρώ. Το ΤΔΜ επικεντρώνεται στη στήριξη των Περιφερειών Δυτικής Μακεδονίας, Πελοποννήσου, Κρήτης, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.

Ειδικότερα:

• Στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας (ΠΕΚ, ΠΕΦ) και στο Δήμο Μεγαλόπολης (ΔΜ) της ΠΕ Αρκαδίας (ΠΕΑ), περιοχές άμεσα εξαρτώμενες από την εξόρυξη και καύση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
• Στις Περιφέρειες Κρήτης (ΠΚ), Νοτίου Αιγαίου (ΠΝΑ) και Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ), περιοχές άμεσα εξαρτώμενες από την καύση μαζούτ και ντήζελ που σταδιακά θα καταργηθούν.

Τεχνική Βοήθεια

Τέλος, το ποσό των κοινοτικών πόρων που θα διατεθούν για την τεχνική βοήθεια ανέρχονται στα 758,7 εκατ. ευρώ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι 11 θεματικοί στόχοι της ΠΠ 2014-2020 ενοποιούνται στους 5 Στόχους Πολιτικής που προαναφέρονται, ενώ αντίστοιχα οι 60 επενδυτικές προτεραιότητες ενσωματώνονται σε 35 ειδικούς στόχους [32 ειδικούς στόχους κατανεμημένους στους ΣΠ 1-5, 1 ειδικό στόχο για το Ταμείο Δίκαιας Μετάβασης (ΤΔΜ) και 2 ειδικούς στόχους για τα Προγράμματα Interreg].

Αξίζει να επισημανθεί ότι σημαντική διαφοροποίηση της νέας ΠΠ είναι η αύξηση της ευελιξίας των Προγραμμάτων στη μεταφορά πόρων. Κατά τον σχεδιασμό ή κατά την αναθεώρηση, το κράτος-μέλος μπορεί να διαθέσει το 5% των πόρων σε εργαλεία κεντρικής διαχείρισης και μπορεί να μεταφέρει έως το 20% των πόρων ενός Ταμείου σε άλλο Ταμείο για το ΕΤΠΑ, το Ταμείο Συνοχής και το ΕΚΤ+. Επιπλέον, μπορεί να μεταφέρει έως 15% των πόρων από τις λιγότερο ανεπτυγμένες Περιφέρειες στις Περιφέρειες μετάβασης ή στις περισσότερο ανεπτυγμένες Περιφέρειες.

Η κατανομή στα τομεακά και επιχειρησιακά προγράμματα

Με βάση τον προκαταρκτικό σχεδιασμό του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας οι πόροι ανά πρόγραμμα με βάση την κοινοτική και την εθνική συμμετοχή, κατανέμονται ως εξής:

Τα τομεακά προγράμματα

1. Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα Καινοτομία»: 4,116 δις. ευρώ.
2. Πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός»: 638 εκατ. ευρώ
3. Πρόγραμμα «Περιβάλλον Ενέργεια-Κλιματική Αλλαγή»: 3,768 δις. ευρώ.
4. Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών»: 2,314 δις. ευρώ.
5. Πρόγραμμα «Πολιτική Προστασία»: 757,37 εκατ. ευρώ.
6. Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»: 4,410 δις. ευρώ.
7. Πρόγραμμα για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση: 1,617 δις. ευρώ.
8. Πρόγραμμα «Αλιεία & Θάλασσα»: 468,7 εκατ. ευρώ

Τα ΠΕΠ

1. Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης: 604,9 εκατ. ευρώ.
2. Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας: 1,363 δισ. ευρώ.
3. Πρόγραμμα Θεσσαλίας: 524,3 ευρώ.
4. Πρόγραμμα Ηπείρου: 403,3 εκατ. ευρώ.
5. Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας: 594,85 εκατ. ευρώ.
6. Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας: 373 εκατ. ευρώ.
7. Πρόγραμμα Στερεάς Ελλάδας: 403,3 εκατ. ευρώ.
8. Πρόγραμμα Πελοποννήσου: 388,2 εκατ. ευρώ.
9. Πρόγραμμα Ιονίων Νήσων: 272,2 εκατ. ευρώ
10. Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου: 373 εκατ. ευρώ
11. Πρόγραμμα Κρήτης: 534,35 εκατ. ευρώ
12. Πρόγραμμα Αττικής: 2,025 δισ.
13. Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου: 357,4 εκατ. ευρώ.