Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) εκπονείται στο πλαίσιο Επικαιροποίησης του Προγραμματικού Σχεδίου (Master Plan) Λιμένα Ηγουμενίτσας όσον αφορά την χωροθέτηση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ – Liquefied Natural Gas – LNG).
Η παρούσα ΜΠΕ υλοποιείται στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου έργου POSEIDON MEDII. Το εν λόγω έργο αποτελεί ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα σχεδιασμού του νομοθετικού πλαισίου και των προϋποθέσεων της αγοράς για τη χρήση του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) ως ναυτιλιακού καυσίμου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το έργο POSEIDON MEDII συγχρηματοδοτείται μέσω του χρηματοδοτικού μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη / CEF-Transfer)», της Ε.Ε. για τη στήριξη των υποδομών μεταφορών. Πρόκειται για ένα διασυνοριακό έργο με τη συμμετοχή 26 εταίρων από τρία κράτη-μέλη (Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρος). Απώτερος στόχος του έργου είναι η διάθεση του ΥΦΑ σε έξι κύρια λιμάνια, μεταξύ των οποίων και το Λιμάνι της Ηγουμενίτσας (Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, Λεμεσός, Βενετία) και περιλαμβάνει και τον τερματικό σταθμό ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα. Συντονιστής του προγράμματος POSEIDON MED II είναι η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου Α.Ε. (ΔΕΠΑ) και ο ΟΛΗΓ αποτελεί «εταίρο (partner)» του έργου.
Το έργο POSEIDON MED II συνδέεται με την ευρύτερη στρατηγική της ΔΕΠΑ για την ανάπτυξη εφοδιαστικής αλυσίδας ΥΦΑ μικρής κλίμακας (Small Scale LNG). Ο στόχος είναι να καταστήσει δυνατή την τροφοδοσία με ΦΑ απομακρυσμένων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων και των νησιών. Επίσης, να προωθήσει τη διάθεση του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καυσίμου στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, καθώς και άλλες μη συμβατικές χρήσεις του ΦΑ όπως η χρήση του ως καύσιμο οδικών μεταφορών.
Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας είναι ένα λιμάνι διεθνούς ενδιαφέροντος με πρόσβαση στην Αδριατική θάλασσα και θεωρείται η κύρια πύλη της Βόρειας Ελλάδας και των Νότιων Βαλκανίων προς τη Δυτική Ευρώπη. Στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης προτείνεται η επέκταση των υποδομών του λιμανιού, προκειμένου να κατασκευαστεί τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου μικρής κλίμακας. Ο τερματικός σταθμός θα δέχεται ΥΦΑ από δεξαμενόπλοια ΥΦΑ και θα ανεφοδιάζει με ΥΦΑ πλοία και μελλοντικά, βυτιοφόρα οχήματα.
O υψηλός όγκος μεταφορικού έργου απευθείας προς τους Ιταλικούς λιμένες αντιπροσωπεύει ένα υψηλό δυναμικό ανάπτυξης της χρήσης ΥΦΑ στα αντίστοιχα πλοία, ειδικά λόγω της συμμετοχής πλοίων RoRo, RoPax και επιβατηγών, που αποτελούν το τμήμα με την ταχύτερη ανάπτυξη της χρήσης καυσίμου ΥΦΑ.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οδηγούν όλους τους κλάδους της οικονομίας σε δράσεις μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας – ΔΝΟ(International Maritime Organization) έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους προς αυτή την κατεύθυνση, δημιουργώντας από τώρα τα θεμέλια για ένα ενεργειακό μέλλον χωρίς άνθρακα.
Κλειδί σε αυτή την προσπάθεια αναδεικνύεται το ΥΦΑ(LNG) και όχι τυχαία. Πρόκειται για ένα από τα πλέον φιλικά προς το περιβάλλον καύσιμα, με πρακτικά μηδενικές εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων και ενώσεων θείου (μείωση κατά 90% σε σχέση με τα συμβατικά ναυτιλιακά καύσιμα) και σημαντικά χαμηλότερες εκπομπές οξειδίου του αζώτου (75%) και διοξειδίου του άνθρακα (25%). Επιπλέον διαθέτει μία ασφαλή και εφαρμοσμένη τεχνολογία ως προς την αποθήκευση, μεταφορά και χρήση του. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα πλεονεκτήματα που οδήγησαν την Ε.Ε. στο να το επιλέξει έναντι των συμβατικών καυσίμων στη Ναυτιλία.
Σύμφωνα με το του ΕθνικόΠλαίσιο Πολιτικής για τα εναλλακτικά καύσιμα, όπως αυτό εγκρίθηκε με την ΚΥΑ οικ. 77226/2017 (ΦΕΚ 3824/31-10-2017), οι θαλάσσιες μεταφορές είναι υπεύθυνες για τις εκπομπές 1.000 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως στην ατμόσφαιρα, οι οποίες αντιστοιχούν στο 2,5% των συνολικών ετησίων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο Ελληνόκτητος εμπορικός στόλος έχει μεγάλο μερίδιο συμμετοχής στους εκλυόμενους ρύπους, καθώς κατέχει την πρώτη θέση με περίπου 20% του συνολικού στόλου σε χωρητικότητα εκτοπίσματος (dwt) παγκοσμίως, ενώ αποτελεί περίπου το 50% του στόλου της Ε.Ε.. Αποτελείται από σχεδόν 5.000 πλοία με μέση ηλικία κάτω των 10 ετών που ανήκουν σε περίπου 650 εταιρείες ελληνικών συμφερόντων 20% του στόλου φέρουν ελληνική σημαία.
Η διεθνής σύμβαση για την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία (The International Convention for the Prevention of Pollution from Ships -MARPOL) του διεθνή ναυτιλιακού οργανισμού (International Maritime Organization-ΙΜΟ[45]), μέσω του παραρτήματος 6 (Annex VI) του 2005 αποβλέπει στον σταδιακό περιορισμό των αερίων εκπομπών συμπεριλαμβανομένων των διοξειδίων αζώτου (NOx), θείου (SOx), ασταθών οργανικών ουσιών (VOCs) καθώς και σωματιδίων (PM), τα όρια εκπομπών των οποίων ειναι γνωστά ως «Tier I-III standards». Στο πλαίσιο των διεθνών και ευρωπαϊκών κανονισμών, οδηγιών και συμφωνιών για τον περιορισμό των εκλυόμενων ρύπων από τα πλοία, η ελληνική ναυτιλία έχει ήδη αρχίσει την αναζήτηση για νέες τεχνολογίες για την οικονομικότερη κίνηση των πλοίων τους και τον περιορισμό των εκλυόμενων ρύπων. Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται να υπάρχει σήμερα μεγάλο ενδιαφέρον για τη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), τόσο στα νέα όσο και στα υφιστάμενα πλοία, εφόσον αυτό είναι τεχνολογικά εφικτό και οικονομικά αποδοτικό.
Εκτός από τα περιβαλλοντικά οφέλη, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε την οικονομική διάσταση της χρήσης του LNG στις θαλάσσιες μεταφορές. Σήμερα, το LNG είναι φθηνότερο σαν καύσιμο από το πετρέλαιο με αποτέλεσμα το λειτουργικό κόστος των πλοίων να είναι χαμηλότερο. Το γεγονός αυτό αναμένεται μελλοντικά να ενισχυθεί λόγω των περιορισμένων αποθεμάτων του πετρελαίου.
Επιπλέον, το LNG είναι μια δοκιμασμένη και διαθέσιμη επιλογή καυσίμου που τηρεί τις προδιαγραφές για τα «πράσινα» καύσιμα, ενώ στόχος είναι η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής και ευρωπαϊκής ναυτιλίας, αλλά και η ανάδειξη της θέσης της χώρας μας ως κόμβος ανεφοδιασμού στην ευρύτερη περιοχή.
Συνολικά, τα πλεονεκτήματα της εγκατάστασης ΥΦΑ στο λιμένα Ηγουμενίτσας συνοψίζονται στα παρακάτω:
- Την Ενεργειακή Συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για μεταφορά ενέργειας από τα Ισραήλ στην Ελλάδα,
- Τον Διαδριατικό Αγωγός (TAP),
- τον διασυνδετήριο Αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB),
- τον διασυνδετήριο Αγωγό Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας (ITGI) – Poseidon
- τον διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-ΠΓΔΜ και
- τον αγωγό φυσικού αερίου East Med
Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ) – https://olig.gr/
Igoumenitsa – Port of Igoumenitsa
Environmental Impact Assessment
2020
5.000 m3